Regie bij de patiënt zorgt ervoor dat bepaalde eerstelijnszorg steeds meer richting de nuldelijn verschuift. Hoewel de term ‘nuldelijns’ nooit echt in zwang is geraakt, wordt het contrast er goed mee aangeduid. Zorg zonder concrete hulpvraag wordt preventieve gezondheidszorg genoemd. Dit noemen we ook wel nuldelijnszorg. Eerstelijnszorg is alle zorg die direct toegankelijk is voor de patiënt. Denk aan huisartsen en spoedeisende hulp in ziekenhuizen. Tweedelijnszorg is de zorg waar een verwijzing voor nodig is.
Diagnostiek was eigenlijk altijd eerstelijnszorg. Hoewel een huisarts, kliniek of bijvoorbeeld een GGD de diagnostiek nooit zelf uitvoert, is de service alleen toegankelijk via deze professionals. Diagnostiek werkt eigenlijk vrij omslachtig. Als we naar de het proces bij een huisarts kijken, werkt dit als volgt:
- Afspraak maken
- Lichaamsmateriaal afnemen. Denk aan bloed, uitstrijkje, urine of feces
- Papierwerk invullen, door huisarts
- Koerier streeklaboratorium haalt het materiaal op
- Analyse in laboratorium
- Uitslag terug naar arts
- Arts of assistent communiceert uitslag
- Bewaren data + lichaamsmateriaal
Het proces bij een kliniek of GGD ziet er ongeveer hetzelfde uit. Het nadeel van deze methode is behalve de omslachtigheid ook de hoge kosten. Een consult, koerier, analyse, telefonisch consult (doorgeven uitslag) en het opslaan van lichaamsmateriaal zijn allemaal componenten die de prijs van diagnostiek bepalen en onnodig hoog kunnen maken.
Procesinnovatie
De Rotterdamse startup testalize.me speelt hier handig op in. Dit bedrijf brengt tests op de markt waarbij de werking van de test gelijk blijft maar het proces op de schop gaat. Waarom naar een huisarts gaan als je de bovenstaande stappen ook zelf kunt uitvoeren? Met die gedachte heeft het bedrijf een lijn aan Soa-tests op de markt gebracht.
De gebruiker neemt zelf thuis urine of een uitstrijkje af en verpakt dit volgens de instructies. Iedere kit bevat een barcode die dient als identificatie van de sample. Er worden geen persoonsgegevens gebruikt. De gebruiker stuurt het lichaamsmateriaal zelf in waarna het laboratorium de analyse uitvoert. En vervolgens volgt binnen 48 uur een uitslag. Deze uitslag is online op te vragen met een code. De gebruiker blijft anoniem. Iets wat van groot belang kan zijn bij Soa’s, zo lijkt me.
Die anonimiteit – en het gebrek aan persoonsgegevens – zorgt ervoor dat er geen gegevens hoeven te worden opgeslagen. Ook lichaamsmateriaal, iets wat normaliter bewaard wordt in het lab, hoeft nu niet meer gedocumenteerd te worden. Hierdoor dalen de kosten aanzienlijk. Tel daarbij op het barcodesysteem en je snapt waarom dit bedrijf veel goedkoper werkt dan een huisarts. Om over de aantallen maar te zwijgen. Want is hier zal het aantal tests dat het lab uitvoert de prijs per test aanzienlijk drukken.
Diagnostiek op afstand neemt barrières weg. Met een cholesteroltest zijn er wellicht geen echte barrières, maar hoe anders is dit voor Soa’s… Gemak, prijs en anonimiteit zullen bijdragen aan eerdere opsporing. Eens kijken of het aantal Soa’s omlaag kan!
Remote diagnostics
testalize.me mag in Nederland misschien de eerste (?) zijn. In het buitenland zijn dergelijke concepten al iets groter. Het Ierse Letsgetchecked levert in de VS een scala aan labtests die op afstand kunnen worden uitgevoerd. Het bedrijf haalde hiervoor een investering van maarliefst 12 miljoen dollar op. In de VS is diagnostiek een stuk duurder dan in Nederland bijvoorbeeld. Dus de focus op de VS lijkt een logische stap. Ook spelen afstanden in een VS een grote rol. In Nederland wonen we vrij dicht bij de dokter.
Diagnostiek kan eenvoudig op afstand worden uitgevoerd. Er zijn zelfs legio voorbeelden van diagnostiek die alleen maar betrouwbaarder wordt als de gebruiker zelf lichaamsmateriaal afneemt. Zo blijkt een keelswab betere resultaten op te leveren wanneer deze zelf is afgenomen. Ook urine is uiteraard perfect zelf af te nemen. Alleen bloed lijkt nog voor wat problemen te zorgen. Micro-sampling blijft toekomstmuziek, zeker na het Theranos debacle…
