De Gezondheidsraad adviseert om alle vrouwen een HPV-zelftest toe te sturen. Het Humaan Papillomavirus (HPV) kan leiden tot baarmoederhalskanker. Jaarlijks sterven daar in Nederland 200 vrouwen aan. Momenteel wordt HPV gescreend via het bevolkingsonderzoek (BVO) waarbij een uitstrijkje wordt afgenomen door een arts. Een zelftest is nu overigens ook al mogelijk, maar daar wordt maar 10.000 keer per jaar gebruik van gemaakt.
Volgens de Gezondheidsraad is de zelftest een geweldig alternatief naast het uitstrijkje via de huisarts. “Je kunt op HPV net zo goed testen met materiaal dat een vrouw zelf afneemt als met een uitstrijkje bij de huisarts.”
800 vrouwen
Ieder jaar krijgen zo’n 800 vrouwen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker te horen. Een kwart hiervan sterft er aan. Voor het BVO worden vrouwen opgeroepen zich te laten testen. Maar lang niet iedereen geeft hier gehoor aan. Het aantal vrouwen dat participeert daalt zelfs. In 2020 deed nog maar 56 procent mee, dit was 5 jaar eerder nog 66 procent. De Gezondheidsraad denkt dat de drempel om te testen verlaagd wordt met een zelftest.
Bevolkingsonderzoek
Vrouwen van 30, 35, 40, 50 en 60 jaar krijgen een uitnodiging voor deelname aan het bevolkingsonderzoek. In die uitnodiging werd al gewezen op de mogelijkheid om zelf te testen. Met de zelftest kan door middel van een ‘brush’ slijm worden afgenomen uit de vagina. Dit slijm wordt onderzoek in een lab op de aanwezigheid van bepaalde types van het HPV-virus. Bij positief resultaat is vervolgonderzoek nodig. Er is dan alsnog een uitstrijkje nodig dat door een arts wordt afgenomen. De test toont aan of er sprake is van een verhoogd risico op het ontwikkelen van baarmoederhalskanker.
De Gezondheidsraad en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwachten dat het versturen van de HPV-zelftest de drempel om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek aanzienlijk verlaagt. Bij een proefbevolkingsonderzoek bleek 30 procent gebruik te maken van de zelfafnametest. Dat is aanzienlijk meer dan het aantal vrouwen dat sinds 2019 bij het bevolkingsonderzoek koos voor de zelftest.
Zelftesten bij Soa’s
Dat een zelftest de drempel om te testen verlaagt, is een feit. Bij Soa’s zien we via testalize.me al jaren dat mensen sneller (en vaker) testen zodra diagnostiek op afstand voor handen is. Ook steeds meer GGD’s omarmen Soa-zelftests. Zo maakt de GGD Zeeland al jaren gebruik van zelftests, en verwijzen steeds meer andere GGD’s naar betrouwbare aanbieders van Soa-testen.
Ook voor HPV is een zelftest de oplossing om de grote groep non-responders te bereiken.
Update: januari 2023
Inmiddels kan er via testalize.me gebruik worden gemaakt van een HPV test voor thuis. Hierbij wordt getest op 14 typen van het humaan papillomavirus. Namelijk 16, 18, 31, 45, 51, 52, P1 (HPV 33/58), P2 (HPV56/59/66) en P3 (HPV35/39/68.
