Diabetes: schoolvoorbeeld van patient empowerment

Als er één aandoening is waar ‘patient empowerment’ ingeburgerd is is het wel bij diabetes. Geen enkele diabetespatiënt meet, monitort of behandelt niet zelf. Meten gebeurt met een scala aan glucosemeters van tientallen merken met bijbehorende teststrips. Door geheugenfuncties of ouderwets noteren kan de bloedsuikerwaarde gemonitord worden. En ook insuline spuiten doet de patiënt zelf. Natuurlijk kan er een arts aan te pas komen. Zeker in het begin een traject. Maar diabetici zijn zelf ‘in control’. Men behandelt zichzelf.

Diabetesproducten worden op hun beurt ook vaak zonder tussenkomst van artsen verhandeld. Dit is overigens volledig legaal en volgens mij ook ethisch verantwoord. Sterker nog, de prijzen dalen hierdoor. Dit bleek uit onderzoek van consumentenprogramma Kassa (bekijk uitzending).  Op deze manier wordt meten bereikbaarder voor grotere groepen mensen en zal concurrentie hoge prijzen en monopolies tegengaan. Goede zaak dus.

Diabetes als aandoening illustreert wat er nodig is om zelfredzaamheid bij de patiënt te te laten slagen. Fabrikanten bieden betrouwbare apparatuur die ook door professionals worden gebruikt. Een glucosemeting is eenvoudig uit te voeren en uitslagen zijn door een leek af te lezen. Bovendien zijn de hulpmiddelen betaalbaar.

Met een beetje goede wil zou een algemene stelregel afgeleid kunnen worden. Patient empowerment slaagt indien:

1. Apparatuur betrouwbaar is
2. Resultaat duidelijk – en niet op meer manieren te interpreteren – is
3. Gebruik van apparatuur eenvoudig is
4. Hulpmiddelen te betalen zijn

Vooral dat laatste is van groot belang. Kosten moeten betaalbaar blijven en daarvoor moet een aandoening eigenlijk commercieel interessant zijn. Dit is een vervelende term om te gebruiken in deze context maar toch rekent de industrie op deze manier. Er moet simpelweg een grote doelgroep zijn.

Bij diabetes is dit absoluut het geval. Naar schatting hebben alleen in Nederland 800.000 mensen diabetes en dit aantal groeit. Reden genoeg voor de industrie om zich hier op te focussen. Bovendien kent diabetes een hoge mate van retentie. Men blijft immers prikken en meten en dus lancetten en teststrips bestellen. Diabetes maakt daardoor een schoolvoorbeeld voor patient empowerment.

Anno 2018 wordt het bovendien mogelijk om op afstand behandeld te worden indien de patiënt z’n resultaten kan exporteren naar bijvoorbeeld apps of intranetten. Door glucosemeters met Bluetooth te gebruiken wordt het mogelijk resultaten van metingen te delen. Ehealth in optima forma!